Τα Ροδαφνίδια

Τα Ροδαφνίδια είναι ένας χαμηλός λόφος στις δυτικές υπώρειες του Λισβορίου, δίπλα στις θερμές πηγές του Αϊ-Γιάννη και μόλις ένα χιλιόμετρο από τη νοτιοανατολική ακτή του Κόλπου της Καλλονής. Τα Παλαιολιθικά ευρήματα εντοπίζονται στο υπέδαφος, σε παλαιές ποταμοχειμάρριες αποθέσεις. Κάποιες από τις αποθέσεις αυτές ανυψώθηκαν λόγω της τεκτονικής δραστηριότητας και έπειτα διαβρώθηκαν με αποτέλεσμα αρχαιολογικό υλικό να εντοπίζεται και στην επιφάνεια του εδάφους.

Καθώς εξελίσσεται η ανασκαφική έρευνα σε διαφορετικές τοποθεσίες στο Λισβόρι και προχωρά η μελέτη του αρχαιολογικού υλικού μια πολύπλοκη αποθετική ιστορία αποκαλύπτεται. Περιλαμβάνει κεφάλαια απόθεσης, μεταφοράς και επαναπόθεσης λίθινων εργαλείων, πυρήνων και αποκρουσμάτων που ξεκινά τουλάχιστον πριν από μισό εκατομμύριο χρόνια. Τα αρχαιολογικά ευρήματα ανασκάπτονται σε στρώματα που περιέχουν χονδρόκοκκα ιζήματα και αντιστοιχούν σε αποθέσεις παγετώδων φάσεων στις κοίτες των ποταμοχειμάριων αυλάκων. Αποτελούν προϊόντα επαναπόθεσης προερχόμενα από παλαιότερα στρώματα, τα οποία διαβρώθηκαν με αποτέλεσμα το υλικό τους να παρασυρθεί από τα νερά των ποταμών και να μεταφερθεί από την αρχική του θέση σε χαμηλότερες θέσεις μέσα στο αλλουβιακό πεδίο.

Οι Παλαιολιθικές ομάδες διαβιούσαν γύρω από μία αλλουβιακή πεδιάδα που κατέληγε στη μεγάλη και αβαθή λεκάνη του σημερινού Κόλπου της Καλλονής. Αυτή η πλούσια σε φυσικούς πόρους λεκάνη προσέλκυε κοπάδια ζώων και ανθρωπίδες καθ’ όλην τη διάρκεια της Μέσης Πλειστοκαίνου Εποχής. Οι ανθρωπίδες κατασκεύαζαν, χρησιμοποιούσαν και απέρριπταν τα Αχελαία εργαλεία στις όχθες μικρών ποταμών. Στις γειτονικές εμφανίσεις πυρομβριτών και θερμών πηγών έβρισκαν προστατευμένα περιβάλλοντα κατάλληλα για καταφύγιο και ανάπαυλα, ειδικά κατά τις παγετώδεις φάσεις και τις άσχημες κλιματολογικές συνθήκες.

Πλην της Παλαιολιθικής θέσης, το μνημειακό απόθεμα στα Ροδαφνίδια συμπληρώνουν ένας νερόμυλος του 19ου αιώνα, στη δυτική ρίζα του λόφου, μία κρήνη κρυμμένη κάτω από την πυκνή βλάστηση στα ανατολικά του νερόμυλου και ένα λατομείο πυρομβρίτη, πετρώματος που χρησιμοποιείται ευρέως ως δομικό υλικό στην παραδοσιακή αρχιτεκτονική της Λέσβου, στη νότια πλευρά της ιδιοκτησίας Χατζόγλου. Κατάλοιπα από τo μυλαύλακo του νερόμυλου σε δύο όμορες ιδιοκτησίες μαρτυρούν τη μετατόπιση του ρέματος προς τα δυτικά κατά τον τελευταίο αιώνα.

Το τοπωνύμιο «Ροδαφνίδια» αναφέρεται στις πικροδάφνες ή ροδάφνες (Nerium oleander), που κάποτε αποτελούσαν το χαρακτηριστικό φυτό του λόφου. Τα Ροδαφνίδια είναι σήμερα ένας μεγάλος ελαιώνας, ένα από τα επίκεντρα της ελαιοκομικής δραστηριότητας των κατοίκων του Λισβορίου και του Πολιχνίτου. Τη χλωρίδα του λόφου συμπληρώνουν δένδρα, όπως η τετραμίθρα (Pistacia atlantica), η αχλαδιά (Pyrus spinosus), το ρουπάκι (Quercus pubescens), ο πρίνος (Quercus coccifera) και η λυγαριά (Vitex agnus castus) θάμνοι και φρύγανα, όπως ο σχίνος (Pistacia lentiscus), η λαδανιά (Cistus incanus), ο αβαγιανός (Lavandula stoechas), άγρια σπαράγγια (Asparagus acutifolius), σιρίτια (Osyris alba),  αστoιβές (Sarcopotetium spinosum)· αγκάθια (Carlina corymboseCentaurea lolstitialisCarthamus dentatusCarthamus lanatusScolymus hispanicus)· λουλούδια, όπως το βάλσαμο (Hypericum triquetrifolium) και η κεφαλαριά ή κουφολάχανο (Cephalaria transylvanica). Τον λόφο διατρέχει και διαιρεί στα δύο αγροτικός δρόμος στον άξονα ανατολή–δύση. Εκατέρωθεν του δρόμου, οι ιδιοκτησίες ορίζονται από χαμηλές ξερολιθιές, τα «σέτια», στη ντοπιολαλιά.

© Πνευματικά Δικαιώματα Παλαιολιθική Λέσβος 2023

Απαγορεύεται η μερική ή ολική χρήση, αναπαραγωγή, αναδημοσίευση υλικού από το www.palaeolithiclesbos.org σε οποιοδήποτε άλλο μέσο, ηλεκτρονικό ή έντυπο, χωρίς γραπτή άδεια του κατόχου των Πνευματικών Δικαιωμάτων.

© Copyright Palaeolithic Lesbos 2023

Partial or total use, reproduction, republication of material from www.palaeolithiclesbos.org in any other medium, electronic or printed, without the written permission of the Copyright holder is prohibited.